‘If you’re going through hell, keep going.’

Begin 2022 hebben mijn teamgenoten en ik het Special Forces-trainingsprogramma voor burgers afgerond, nadat wij een aantal maanden lang onderworpen zijn geweest aan de rigoureuze training van oud-commando Hielke.

Hoewel wij geen sollicitanten bij een speciale eenheid van bijvoorbeeld het ministerie van Defensie of Justitie zijn maar grosso modo heel normale mensen, heb ik de indruk dat we toch enigszins op militaire wijze zijn gehard.

De toezeggingen van succes die worden gedaan op de wervingspagina van dit traject zijn wat mij betreft dan ook geen loze beloftes en mijn besluit tot deelname is een heel goede gebleken.

Voltooiing van het programma is namelijk een katalysator geweest voor betekenisvolle verbeteringen in mijn eigen leven.

Om dit te illustreren zal ik hieronder diverse concrete acties die wij hebben uitgevoerd beschrijven, afgewisseld met enkele reflecties hierop.

Het ‘hell’ uit de titel is wat te zwaar uitgedrukt, want uiteindelijk is het trainingsprogramma voornamelijk heel erg cool.

De term dient slechts als een metafoor voor moeilijke momenten en gelegenheden in het algemeen en hoe je leert hier beter mee te dealen.

Eén van de redenen voor mijn beslissing om me aan te melden voor het special forces-traject was dan ook het gegeven dat ik in de voorgaande maanden op persoonlijk gebied met een paar tegenslagen had om te gaan, en ik hoopte dat ik door het programma mentaal sterker zou worden om deze obstakels het hoofd te kunnen bieden.

Deels is dat ook gelukt. Dit betekent niet dat ingewikkelde situaties als vanzelf opgelost zijn, ze minder ernstig worden, of dat ze me emotioneel niet meer raken.

Het betekent wel dat ik beter in staat ben om te accepteren dat afzien onlosmakelijk bij het leven hoort maar dat je de vrijheid hebt te kiezen hoe je je opstelt tegenover dit leed.

‘Hardships are inevitable, but self-pity is optional’, of, in de woorden van Hielke: ‘Stop met jezelf zielig te vinden’.  Deze aanmoediging is ook samen te vatten in het kernachtige motto ‘Doorgaan als het kut is’.

Eenmaal een paar keer daadwerkelijk toegepast blijkt deze les heel veel waarde en praktisch nut te hebben. ‘Ja, het is zwaar, ja, het is kut, maar we doen het toch.’ Want ooit stopt het wel. (Ook op diverse manieren kernachtig samengevat in o.a. ‘Eat that frog’ (Mark Twain) en ‘Embrace the suck’ (Brent Gleeson, Navy SEAL). In dit frame of mind lijkt er werkelijk niks te zijn wat je niet kan.

De concrete gelegenheden waarin dit doorzettingsvermogen werd getraind waren bijvoorbeeld het moeten volbrengen van bepaalde missies (zoals het binnen een vooraf gestelde tijd uitzetten van een hindernisparcours, dit parcours vervolgens afleggen en het daarna weer afbreken, of het eindeloos speedmarsen met zandzakken) waarbij we deze opdrachten steeds opnieuw moesten herhalen als de gezette tijd niet was gehaald of de uitvoering niet perfect was.

Ook memorabel waren het bij een temperatuur van 4˚C buiten een rondje in een meer zwemmen (mijn incasseringsvermogen hierbij was, laten we zeggen, suboptimaal; een bijkomend voordeel van de opdracht was echter dat we meteen in de praktijk leerden hoe men symptomen van onderkoeling herkent), het meermaals afleggen van ’piramide runs’ in een ambitieuze tijd (waarbij aan het eind van het programma het persoonlijk record van iedere deelnemer significant was verbeterd) en, vooral, de (in)fameuze ‘wet t-shirt drill’ die op verschillende trainingsdagen werd herhaald.

Ik wil over deze laatste oefening niet al te veel kwijt om te voorkomen dat ik van tevoren het plezier verpest voor aspirant-deelnemers, maar de drill is geïnspireerd door waterboarding, kent verschillende gradaties van intensiteit en resulteerde bij mij, toen de oefening direct erna gevolgd werd door een ‘room clearing’-exercitie in het donker, in de euforische gedachte ‘we just had a near-life experience.’

Maar niet elke oefening gaat meteen heel diep. Hielke heeft ons ook een aantal relatief simpele en heel bruikbare militaire vaardigheden en kennis bijgebracht, zoals camouflage in het open veld, het maken van een brandevacuatieplan, leiding geven, kaartkompastechnieken, het boeien en verplaatsen van personen en vuurwapenveiligheidsregels.

Op sommige momenten doet het programma natuurlijk pijn, zoals die avond tegen het einde van het traject waarop we ons persoonlijke maximum aan power drills (push-ups, pull-ups, squats, etc.) verbeterden ten opzichte van de nulmeting aan het begin van het programma.

Continu ‘kom op, je kan nog meer’ toegebruld bracht dit sommigen van ons tot het uiterste en stelde ons tot een ‘achterlijk aantal’ van honderden reps in staat. Maar ook dan is er inspiratie te halen uit Fight Club.

En een kostbaar inzicht te verwerven, namelijk dat je altijd nog wel wat meer kan doen dan je dacht en je vanzelf wel ziet waar het stopt.

Het schijnt dan ook dat een van de redenen is dat de meeste mensen de selectietraining voor het KCT niet halen is dat ze voorafgaand hieraan slechts ‘soepel’ trainen en stoppen als het hard en moeilijk wordt en als hun spieren gaan trillen en pijn doen, terwijl je dan pas op de helft van je vermogen bezig bent.
En als het over pijn gaat: dit is nu eenmaal een onontkoombaar element van het leven zelf. (Lijden als intrinsiek kenmerk van het leven is dan ook de eerste van de ‘Four Noble Truths of Buddhism’.) Maar pijn en afzien bieden ook een unieke weg om betekenis  en romantiek te ervaren: hoewel alle dieren worstelen en lijden, zijn mensen in staat om een stap verder te gaan en daadwerkelijk geïnspireerd te raken door de uitspraak ‘If you’re going through hell, keep going.’

Tenslotte is pijn ook ‘een emotie, die je kunt uitschakelen.’ En nu we toch op filosofisch terrein zijn kan ik meteen de sprong maken naar het thema ‘de zin van het leven’ waarvan het verdedigbaar is dat deze ligt in het zo moeilijk mogelijk voor jezelf maken: ‘The purpose of life is finding the largest burden you can bear, and shouldering it’.

Het SFTP bevordert deze zoektocht omdat het de grenzen verlegt van waar je dacht in staat toe te zijn. (Waarschijnlijk zijn sommige deelnemers aan het programma, degenen die pijn kunnen waarderen en voortdurend grenzen willen opzoeken, niet zo’n normale mensen after all. )

Zo worden er meer situaties in het programma gecreëerd die, hoe theatraal het ook klinkt, een spot-on metafoor bieden voor het echte leven.

Er was bijvoorbeeld ook een wet t-shirt drill die we in volledige stilte aflegden, zonder aanmoediging van onze teamgenoten.

De vooraf gegeven toelichting hierbij was: ‘It’s just you’.

Dit vertaalt zich naar die situaties in het leven dat je iets loodzwaars en moeilijks maar noodzakelijks doet, waarbij niemand je erkent of toejuicht, maar het toch moet gebeuren.

‘Nobody will cheer you on as you quietly do the right thing.’

Na afloop van elke trainingsdag werd ons door Hielke gevraagd: ‘Wat heb je geleerd?’ In het geval van de waterboardingdrill was dat heel duidelijk: het is bevrijdend om niet lang over een angstaanjagende opdracht na te denken maar het gewoon te doen.

Geen ruimte te laten voor de twijfel, maar alleen te focussen op de taak tijdens je innerlijke strijd, n gevecht met stemmen die je proberen te verleiden te stoppen, op te geven. Het volbrengen van de taak de enige toelaatbare optie laten zijn.

En daarnaast werkt het geweldig om de bijkomende emoties bewust te transformeren van ‘ik ben nerveus’ in ‘ik ben excited’. In andere woorden: ‘Stand up straight with your shoulders back. Face the demands of life voluntarily. Respond to a challenge, instead of bracing for a catastrophe.’  En elk (klein of groot) succes vier je vervolgens standaard met een high five.

Ook fascinerend aan het programma is dat zowel je zelfvertrouwen wordt gestreeld (want het is heel leuk om te merken dat je sterker en sneller wordt, en beter in bepaalde fysieke vaardigheden zoals touwklimmen of de ‘fireman carry’; in het trainingsprogramma wordt bewust de ‘zone of proximal development’ opgezocht waarin je optimaal leert) maar ook genadeloos een (interne) schijnwerper wordt gericht op je persoonlijke tekortkomingen.

There’s no greater adventure than the truth, since you’re not crafting the outcome yourself.

Hielke merkte eens op dat iedereen zijn eigen zwakke punt heeft, waar de uitputting en angst het eerst toeslaat.

Met het ontdekken van je eigen zwakheden wordt echter ook een kans geboden om deze aspecten van jezelf te verbeteren, wat meteen je incasseringsvermogen verhoogt.

Vanuit twee benaderingen haalt de training dus het beste in je omhoog.

Hoe zag dat er concreet uit voor mij, op welke wijze ben ik een beter persoon geworden door de afronding van het traject? Als eerste is er het direct zichtbare resultaat van meer spiermassa en daarnaast is mijn conditie sterk verbeterd.

(Gemotiveerd door de afgelopen maanden douche ik nog steeds dagelijks koud, loop ik een paar keer per week hard en doe ik thuis mijn ‘power drills.’)

Op mentaal vlak ben ik beter in gaan zien dat de doelen die je jezelf stelt zo specifiek en afgebakend mogelijk moeten zijn om een kans van slagen te kunnen hebben.

 ‘A goal without a date is just a dream’ en ‘failing to plan is planning to fail’.

In het programma werd dit heel praktisch getraind door bij elke missie (zoals bijvoorbeeld het bouwen, zuiveren en afbreken van een vijandelijk ‘dorp’ binnen een zo scherp mogelijk gestelde tijd) specifiek en gedetailleerd te beschrijven hoe we het zouden aanpakken en ervoor zouden zorgen dat we de missie konden volbrengen, hoeveel tijd hiervoor nodig was, wat een mogelijk Plan B was en, vooral, wat de criteria voor een succesvolle voltooiing waren en hoe we het voldoen aan deze criteria zo efficiënt mogelijk konden bevorderen.

Na afloop gingen we vervolgens evalueren of we het doel gehaald hadden of niet, zo nee hoezo niet, zo ja, waarom wel.

Dit superconcrete ‘briefen’ en ‘debriefen’ is extreem bruikbaar voor dagelijkse verplichtingen, vooral ook omdat zo zichtbaar wordt dat de meeste taken allemaal niet zo lang hoeven te duren en je zo een stuk meer gedaan krijgt op een dag.

Een ander resultaat van het programma is dat ik bepaalde intimiderende maar succesvol doorstane ervaringen die ik in het traject heb opgedaan kan inzetten als een ‘yardstick’ voor potentieel bedreigende situaties in de toekomst die kracht en moed vereisen, in de zin van ‘ik heb wel voor hetere vuren gestaan’.

Daarnaast leerzaam (en enigszins in tegenspraak met het voorgaande) is dat het belang van een gezamenlijk doel steeds wordt benadrukt in het special forces-traject en dat het eigen ego hieraan ondergeschikt wordt gemaakt.

Dit besef kwam op pijnlijke wijze aan de oppervlakte bij een gijzelingsscenario tijdens onze eindopdracht, toen we faalden de gouden regel ‘leave no man behind’ te respecteren (en hier vervolgens de onprettige consequenties van moesten ondergaan.

Het lesje ‘verantwoordelijkheid nemen voor je eigen acties’ werd er zo ook nog even terloops ingeramd).

Nog een waardevolle les die ik probeer te integreren is het niet blijven zwelgen in onvermijdelijke fouten, dit niet je laten overnemen, maar nuchter en kort te bedenken ‘wat heb ik nu geleerd en wat kan ik de volgende keer anders doen’.

‘Done’ is better than ‘perfect’.

Gekoppeld hieraan is de les dat je niet moet wachten op de perfecte omstandigheden om iets te doen omdat die toch nooit komen, en hieraan weer gerelateerd is nog een voor mij zeer bruikbare les dat improviseren vaak beter is dan een rigide focus op regels en ‘de correcte wijze’: er zijn vaak meer (onorthodoxe) manieren om iets goed uit te voeren. 

Daarbij komt ook nog eens dat plannen maar tot op zekere hoogte werkt, aangezien bijzonder veel, zo niet alle, ondernemingen in het leven ‘situatie-afhankelijk’ zijn.

En dan is er natuurlijk de hierboven al aangestipte en misschien wel meest serieuze competentie om ‘door te gaan als het kut is’.

Dit geldt breder dan alleen voor duidelijk omschreven fysieke inspanningen, zoals bijvoorbeeld complexe en onoverzichtelijk grote werktaken (in mijn geval het schrijven van een proefschrift binnen het strafrecht) die je, zoals mijn gewoonte is, voor je uitschuift, of voor klusjes in huis, of voor emotioneel beladen gesprekken met dierbaren waarvan je weet dat het eigenlijk noodzakelijk is dat je ze voert. 

De perfecte omstandigheden en emotionele gesteldheid om een vervelend klusje uit te voeren komen toch niet, dus ‘suffer in silence’: ‘how I feel is secondary, what I accomplish primary.
Don’t let your emotions dictate your behavior.’

Als laatste wil ik nog een paar gedachten toevoegen over de therapeutische aard van een dergelijk intensieve fysieke training in het algemeen, vooral in deze tijd die voor veel mensen steeds meer gekenmerkt wordt door een virtuele existentie, waarin ze een groot deel van hun bestaan, stil zittend, bezig zijn met het manipuleren van abstracties en symbolen op een scherm en de binding met hun natuurlijke, primitieve aard verliezen.

Het SFTP is meestal minder overweldigend dierlijk dan bijvoorbeeld grondvechten in krav maga, maar kent toch genoeg momenten om de heilzame connectie met eenzelfde rauwe energie te creëren, heb ik gemerkt.

 Ik kan deelname iedereen aanraden. 

Omdat: ‘Do not pray for an easy life, pray for the strength to endure a difficult one’.  

Als iemand met nogal wat bewijsdrang ben ik in ieder geval redelijk gelukkig geworden van het trainingsprogramma, want ‘No man is more unhappy than he who never faces adversity.

For he is not permitted to prove himself.’

 
Ik ben dan ook erg dankbaar voor de samenwerking met jullie: ‘Eagle’, ‘Coach’, ‘Rocky’, ‘Grit’, ‘Champ’, ‘Grace’, ‘Fireball’, ‘Nova’ en natuurlijk Hielke en Mathijn! Hell yeah!

Het unieke is dat je écht wat leert. Je leert met je team plannen, opereren en evalueren als een heus SF-team en alle activiteiten die ook in een KCT opleiding terugkomen.

Het is meer dan alleen een fysieke "beasting", wat er overigens wel onderdeel van is.

Door de opzet van 4 maanden zit er een opbouw in de moeilijkheidsgraad van de vaardigheden, ze komen vaker terug en je ervaart dat je als individu en als team beter wordt.

Daarnaast ben je na 4 maanden mega fit!

De instructeurs Hielke en Teun brengen met veel enthousiasme de stof over en motiveren je continu om tot aan (en vaak over) je eigen grenzen heen te gaan.

Wanneer meld jij je aan?